Δημοσίευμα του Politico για το νέο εργασιακό νομοσχέδιο
Η δεξιά κυβέρνηση στοχεύει να μετατρέψει την ελληνική αγορά εργασίας σε μία από τις πιο «ευέλικτες» της Ευρώπης, αναφέρει σε δημοσίευμά του το Politico. Στη συνέχεια περιγράφει τις αντιδράσεις των εργασιακών σωματείων στην ψήφιση του νέου εργασιακού νομοσχεδίου… Η Ελλάδα βυθίστηκε σε γενική απεργία την Τρίτη, τη δεύτερη αυτόν τον μήνα, καθώς τα συνδικάτα απαίτησαν την απόσυρση της νέας νομοθεσίας. Τα περισσότερα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και οι δημόσιες υπηρεσίες παρέλυσαν εν μέσω μαζικών διαδηλώσεων.
«Ευέλικτο ωράριο εργασίας» στην πράξη σημαίνει «κατάργηση της οκτάωρης εργασίας, καταστροφή κάθε έννοιας οικογενειακής και κοινωνικής ζωής και νομιμοποίηση της υπερ-εκμετάλλευσης», ανέφερε σε δήλωσή της η ένωση δημοσίων υπαλλήλων ΑΔΕΔΥ.
Η νέα νομοθεσία ορίζει ότι οι εργαζόμενοι μπορούν να εργάζονται έως και 13 ώρες την ημέρα για όχι περισσότερο από 37,5 ημέρες το χρόνο, με ανώτατο όριο τις 48 ώρες την εβδομάδα, με βάση τον μέσο όρο τεσσάρων μηνών και μέγιστες υπερωρίες 150 ωρών. Ωστόσο, η 40ωρη εβδομάδα εργασίας εξακολουθεί να ισχύει ως κανόνας, ενώ οι υπερωρίες γενικά θα αμείβονται καλύτερα, με επίδομα 40%.
Η 13ωρη εργάσιμη ημέρα θα πρέπει να είναι εθελοντική, χωρίς να υποχρεώνεται κανένας εργαζόμενος να εργάζεται υπερωριακά, σύμφωνα με το Υπουργείο Εργασίας. Ωστόσο, τα συνδικάτα υποστηρίζουν ότι οι εργοδότες έχουν το πάνω χέρι σε αυτή τη διαπραγμάτευση, ιδίως σε μια χώρα όπου δεν υπάρχει σχεδόν καμία παράδοση επιθεωρήσεων στους χώρους εργασίας.
Η νομοθεσία θα εισαγάγει επίσης την επιλογή να χωρίζεται η ετήσια άδεια σε περισσότερα από δύο μέρη κατά τη διάρκεια του έτους, ευέλικτα εβδομαδιαία προγράμματα, συμβάσεις δύο ημερών και ταχεία πρόσληψη μέσω εφαρμογής, όλα με σκοπό την κάλυψη «επείγουσων αναγκών της εταιρείας», όπως αναφέρεται στο σχέδιο νόμου.
Η ελληνική οικονομία έχει ανακάμψει έπειτα από μια δεκαετή οικονομική κρίση, η οποία ξεκίνησε με την κρίση χρέους του 2009 και ακολουθήθηκε από τρία προγράμματα διάσωσης που διήρκεσαν μέχρι το 2018. Το ποσοστό ανεργίας, το οποίο κατά τη διάρκεια της κρίσης έφτασε στο συγκλονιστικό 28%, ήταν 8,1% τον Αύγουστο, τον τελευταίο μήνα για τον οποίο υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία. Ο μέσος όρος της ΕΕ ήταν 5,9%.
Οι εργάτες σε εργοστάσια, οι ταμίες και το προσωπικό ξενοδοχείων στην Ελλάδα ενδέχεται σύντομα να εργάζονται σε μεγαλύτερες βάρδιες, καθώς η χώρα πρόκειται να γίνει το πρώτο μέλος της ΕΕ που θα εισαγάγει επίσημα την 13ωρη εργάσιμη ημέρα για τον ιδιωτικό τομέα.
Το Κοινοβούλιο πρόκειται να ψηφίσει την αμφιλεγόμενη νομοθεσία την Τετάρτη, εν μέσω προγραμματισμένων διαδηλώσεων διαμαρτυρίας σε όλη τη χώρα. Παρά την αυξανόμενη αντίδραση των συνδικάτων και των κομμάτων της αντιπολίτευσης, το νομοσχέδιο αναμένεται να ψηφιστεί άνετα με τις ψήφους του κυβερνώντος κόμματος της Νέας Δημοκρατίας.
Πώς η κυβέρνηση «μεταμόρφωσε» την αγορά εργασίας
Από την ανάληψη της εξουσίας το 2019, η κεντροδεξιά κυβέρνηση έχει μεταμορφώσει την αγορά εργασίας της χώρας σε μια από τις πιο «ευέλικτες» της Ευρώπης. Από τον Ιούλιο του 2024, οι εργαζόμενοι στη βιομηχανία, το λιανικό εμπόριο, τη γεωργία και ορισμένους τομείς υπηρεσιών θα μπορούν να καλούνται να εργάζονται με ένα νέο πρόγραμμα έξι ημερών, με επιπλέον αμοιβή 40% πάνω από τον κανονικό μισθό τους για την έκτη εργάσιμη ημέρα.
Η κίνηση αυτή, που αντιβαίνει στην τάση για συντόμευση της εβδομάδας εργασίας σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, κρίθηκε απαραίτητη λόγω της γήρανσης και της μείωσης του πληθυσμού της Ελλάδας και της σημαντικής έλλειψης ειδικευμένων εργαζομένων.
Ωστόσο, δεν έχει επιτευχθεί σύγκλιση με την ΕΕ όσον αφορά τα υπόλοιπα στοιχεία: οι μισθοί παραμένουν από τους χαμηλότερους στην Ένωση, γεγονός που σημαίνει ότι πολλοί Έλληνες αναγκάζονται να έχουν δύο δουλειές για να καλύψουν το αυξανόμενο κόστος διαβίωσης, ιδίως τα υψηλά έξοδα στέγασης.
Η χώρα βρίσκεται στην προτελευταία θέση στην ΕΕ όσον αφορά την αγοραστική δύναμη, με σχεδόν το ήμισυ των νοικοκυριών να μην μπορεί να καλύψει τις βασικές ανάγκες, σύμφωνα με έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κοινωνικών Δικαιωμάτων του 2024.
Ένας στους πέντε Έλληνες εργάζεται πάνω από 45 ώρες την εβδομάδα, το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat που δημοσιεύθηκαν νωρίτερα αυτό το μήνα. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ, η Ελλάδα κατατάσσεται πέμπτη παγκοσμίως σε όρους ετήσιων ωρών εργασίας το 2023, πίσω μόνο από την Κολομβία, το Μεξικό, την Κόστα Ρίκα και τη Χιλή.
Οι νέοι εργασιακοί κανόνες θα δώσουν «ώθηση στον ιδιωτικό τομέα»
Η υπουργός Εργασίας Νίκη Κεραμέως, στέλεχος του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας, υποστηρίζει σθεναρά τη νέα νομοθεσία, υποστηρίζοντας ότι «δίνει ώθηση στον ιδιωτικό τομέα» και «ενισχύει τους εργαζόμενους».
«Η έκφραση “13ωρη εργάσιμη ημέρα” υπονοεί ότι όλοι θα εργαζόμαστε 13 ώρες κάθε μέρα, όλο το χρόνο. Είναι αλήθεια αυτό; Μπορεί να συμβεί κάθε μέρα; Όχι, είναι η απάντηση. Μπορεί να συμβεί έως και 37 ημέρες το χρόνο, ή τρεις ημέρες το μήνα. Δεύτερον, απαιτείται η συγκατάθεση του εργαζομένου», δήλωσε σε συνέντευξή της στο ΣΚΑΪ την Τρίτη.
Η Κεραμέως έχει επανειλημμένα τονίσει ότι ένας εργαζόμενος δεν μπορεί να απολυθεί επειδή αρνείται να αποδεχτεί τους νέους κανόνες, προσθέτοντας ότι με τα επίπεδα ανεργίας στο «χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 17 ετών […], μπορείτε να καταλάβετε πόσο αυτό ενισχύει τη θέση του εργαζομένου».
Ωστόσο, οι αντίπαλοι του νέου νόμου, μεταξύ των οποίων και ο Δημήτριος Μάντζος, βουλευτής του κύριου κόμματος της αντιπολίτευσης, του ΠΑΣΟΚ, κατήγγειλαν την κυβέρνηση στο κοινοβούλιο την Τρίτη για την απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, την αύξηση της εργασιακής ανασφάλειας και τη διατάραξη της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.
«Το ίδιο το γεγονός ότι συζητάμε ένα τέτοιο νομοσχέδιο είναι απαράδεκτο, είναι ντροπιαστικό, είναι οπισθοδρομικό», δήλωσε η Εφη Αχτσιόγλου, βουλευτής του κόμματος Νέα Αριστερά. «Είναι αδιανόητο ότι το 2025 εξακολουθούμε να συζητάμε αν θα νομοθετήσουμε για 13ωρη εργάσιμη ημέρα».
Εμπειρογνώμονες της αγοράς εργασίας έχουν δηλώσει ότι η κίνηση αυτή θα νομιμοποιήσει τις παραβιάσεις των εργασιακών δικαιωμάτων που έχουν διαπραχθεί από τους εργοδότες όσον αφορά τις υπερωρίες και θα οδηγήσει σε εξάντληση και αύξηση των ατυχημάτων. Η νομοθεσία έχει καταδικαστεί επανειλημμένα από εκπροσώπους των εργαζομένων.
«Αυτοί οι κανονισμοί επιδεινώνουν την εργασιακή ανασφάλεια και ενισχύουν το μοντέλο της ευέλικτης και απροστάτευτης εργασίας», δήλωσε η κύρια ένωση του ιδιωτικού τομέα της Ελλάδας, η ΓΣΕΕ, σε επιστολή προς την Κεραμέως στα τέλη Σεπτεμβρίου.
