Τη δεκαετία του ‘90 ο μεγαλοεπενδυτής Γουόρεν Μπάφετ είχε πει το αμίμητο: «Εντάξει, υπάρχει πόλεμος μεταξύ των κοινωνικών τάξεων, αλλά τον πόλεμο αυτόν τον κάνει και τον κερδίζει η τάξη στην οποία ανήκω, η τάξη των πλουσίων».
Εκείνη την εποχή ο Ερικ Χομπσμπάουμ ήταν ο μόνος που προφήτευσε ότι η εποχή της «προέλασης της εργασίας», που είχε ξεκινήσει με το τέλος της δεκαετίας του ‘60, ίσως να είχε παρέλθει.
Ο Φρανκ Ντέπε, ο Γερμανός φιλόσοφος, όταν επισκέφτηκε την Ελλάδα προσκεκλημένος του Ινστιτούτου Πουλαντζά για την έβδομη διάλεξη προς τιμήν του Νίκου Πουλαντζά, τόνισε: «Παράλληλα, την ίδια περίοδο καθιερώθηκαν νέες μορφές αυταρχικού ελέγχου της κοινωνίας: αφενός μέσω της εξάπλωσης των κρατικών μηχανισμών καταστολής, αφετέρου μέσω της ενίσχυσης των δυνάμεων της αγοράς και του ανταγωνισμού («πειθαρχικός νεοφιλελευθερισμός»).
Η Ελεν Μέικσινς Γουντ, στο βιβλίο της «Η δημοκρατία ενάντια στον καπιταλισμό», μας λέει:
«Ο νεαρός Μαρξ επέκρινε τη διάκριση ανάμεσα στα “droits d l’ homme”, τα δικαιώματα του ανθρώπου και τα droits du sitoyen” τα δικαιώματα του πολίτη. Τη βάση συνολικά για τα δικαιώματα αυτά τα έθεσε η Συντακτική Συνέλευση με τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη στις 26 Αυγούστου του 1789, όπου τα δικαιώματα του ανθρώπου θεωρούνται αυτονόητα, ενώ τα δικαιώματα του πολίτη είναι στοιχεία διεκδίκησης. Ωστόσο, και τα δύο είδη δικαιωμάτων θεωρούνται αναπαλλοτρίωτα.
»Ο Μαρξ ανέλυσε τη ροπή προς τον αυταρχισμό του 1848 στη Γαλλία. Η δικτατορία του “βοναπαρτισμού” αποτελούσε απάντηση στον κίνδυνο μιας κοινωνικής επανάστασης».
Σήμερα με την κυβέρνηση Μητσοτάκη βιώνουμε ένα νέο είδος «πειθαρχικού νεοφιλελευθερισμού» με τα βασικά δικαιώματα να αμφισβητούνται, ενώ το κράτος δικαίου αποδομείται συστηματικά. Σήμερα ποιες δυνάμεις άραγε να φοβηθεί η άρχουσα τάξη για κοινωνική επανάσταση; Η Αριστερά κοιμάται τον ύπνο του δικαίου και η σοσιαλδημοκρατία είναι περισσότερο συμβιβασμένη από ποτέ.
Τάσος Τσακίρογλου
