Αθήνα, 1965: «Περάστε την πρώτη του μηνός», ήταν η φράση που άκουγε η νέα και ωραία εισπράκτορας οφειλών της περίφημης (ομότιτλης) ταινίας (Άννα Φόνσου) από το σύνολο των οφειλετών – πελατών της εταιρίας που εκπροσωπούσε, κάθε φορά που τους χτυπούσε την πόρτα για να εισπράξει την δόση του μήνα. Η ταινία, σε σενάριο του σπουδαίου ευθυμογράφου – σεναριογράφου, σκηνοθέτη και θεατράνθρωπου – της εποχής, Αλέκου Σακελάριου, έβγαζε πολύ γέλιο. Ωστόσο, δεν ήταν παρά ένα χρονογράφημα του οικογενειακού εισοδηματικού δράματος που βίωναν οι Έλληνες εργαζόμενοι στη φάση της δεύτερης μεταπολεμικής πολιτικοοικονομική κρίσης. Τότε που οι περισσότερες οικογένειες ζούσαν χρεωμένες ως τον λαιμό, γιατί ο μισθός δεν έφτανε να βγάλουν το μήνα, και ψώνιζαν με δόσεις και τεφτέρια. Και περίμεναν την πρώτη του επόμενου μηνός, μήπως και μπορέσουν να εξοφλήσουν καμιά δόση, κάνα γραμμάτιο.
Ακριβώς – ή περίπου – όπως σήμερα, δηλαδή, κι ας είναι το «σήμερα» 60 χρόνια μετά απ’ το τότε… Μόνη διαφορά ότι σήμερα δεν υπάρχουν ούτε τεφτέρια, ούτε γραμμάτια, μόνο τραπεζικοί λογαριασμοί και e-banking υπάρχουν. Και κάθε που φτάνει 10, 15, 20 του μηνός, άδεια πορτοφόλια και e-banking με μηδενικά υπόλοιπα: «Οι δύο στους τρεις πολίτες της Αττικής δεν βγάζουν τον μήνα», σύμφωνα με έρευνα της MRB για το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών: «Το 66% των ερωτώμενων δηλώνουν ότι το εισόδημα αρκεί για 3 από τις 4 εβδομάδες του μήνα, ενώ το 32,2% ότι αρκεί μόνο για τις 15 πρώτες ημέρες του μήνα…
«Χαίρω πολύ, Μήτσος», σχολίασε δηκτικά τα αποτελέσματα της εν λόγω έρευνας ο συνάδελφος του εργατικού ρεπορτάζ Δ.Τ. όταν διάβασε το δελτίο Τύπου με τα στοιχεία των μετρήσεων που, πραγματικά, δεν λένε τίποτα νέο στον μέσο Έλληνα εργαζόμενο. Αφού, εδώ και δυό με δυόμισι χρόνια, βιώνει στο πετσί του την εφιαλτική εμπειρία «δεν βγαίνει ο μήνας». Και στο καπάκι εισπράττει τα ετήσια – ΔΕΘ κοροϊδιλίκια του Μητσοτάκη, με τις μούφα εξαγγελίες περί αυξήσεων και …μέτρων. Όπως τα φετινά, που στάθηκαν αφορμή για την έρευνα της MRB που συζητάμε, και καμιά δεκαριά ακόμα που προηγήθηκαν ή ακολούθησαν αυτής, και… αποκάλυψαν, κατόπιν εορτής βεβαίως, πως «πάσχουμε από οικονομική ασφυξία», πως «δεν βγαίνει ο μήνας»… Και λένε απλά ότι «τα μέτρα της κυβέρνησης στη ΔΕΘ 2025 ήτανε κάτω από τη βάση», γιατί… ντρέπονται να πουν ότι δεν μάσησε η κοινωνία το σανό που, αντί για «μέτρα», μοίρασε φέτος ο Μητσοτάκης …
Στο μεταξύ, ακόμα και την τεχνητή νοημοσύνη αν ρωτήσεις, θα σου πει ότι ο λόγος που «δεν βγαίνει ο μήνας» είναι ότι ο κατώτατος μισθός που δίνει ο Μητσοτάκης (830 € μικτά ~ 710 € καθαρά) δεν φτάνει ούτε για το… νοίκι, πόσο μάλλον για μια αξιοπρεπή διαβίωση: «Η έννοια του “ιδανικού κατώτατου μισθού” για μια αξιοπρεπή διαβίωση βασίζεται σε πραγματικά δεδομένα κόστους ζωής, όχι μόνο σε οικονομικούς δείκτες ή πολιτικές σκοπιμότητες», μου απάντησε σαν τον παλιό – καλό… Τσίπρα, όταν την ρώτησα «Ποιός θα ήταν ο ιδανικός κατώτατος μισθός για μια αξιοπρεπή διαβίωση ενός νέου εργαζόμενου, με βάση τον αντικειμενικό μέσο όρο κόστους ζωής στην Ελλάδα του 2025».
Ύστερα, ο... φίλος μου ο ‘GPT’ (σ σ: της τεχνητής νοημοσύνης, μιλάμε) άρχισε να… σκέφτεται: «αξιοπρεπής διαβίωση» για ένα νέο εργαζόμενο (π.χ. 25–35 ετών), χωρίς παιδιά, που ζει μόνος ή συγκατοικεί, σημαίνει: Κάλυψη βασικών αναγκών (στέγαση, διατροφή, μεταφορές, ιατροφαρμακευτική κάλυψη), Κοινωνική συμμετοχή (ψυχαγωγία, πολιτισμός), Δυνατότητα αποταμίευσης / αντιμετώπισης έκτακτων εξόδων»… Και ακολούθως να αναλύει, εκτιμώντας το κόστος ζωής του 2025 (μέσες τιμές για αστικό περιβάλλον):
●Ενοίκιο (γκαρσονιέρα/1ΥΔ): 400–600 €.
●Λογαριασμοί (ρεύμα, νερό, ίντερνετ, κινητό): 100–150 €.
●Διατροφή (σούπερ μάρκετ + έξοδοι): 250–350 €.
●Μεταφορές: 50–80 €.
●Υγεία/ένδυση/άλλες ανάγκες: 100–150 €.
Τέλος, σαν καλός… πρωθυπουργός, ο φίλος μου ο ‘GPT’ συμπεραίνει ότι «το σύνολο των βασικών μηνιαίων εξόδων ενός νέου εργαζόμενου (π.χ. 25–35 ετών), χωρίς παιδιά, που ζει μόνος ή συγκατοικεί κυμαίνονται μεταξύ 900–1.300 €». Και ότι «για να καλυφθούν τα παραπάνω έξοδα και να μένει και ένα περιθώριο ασφάλειας (σ. σ: για να «βγαίνει ο μήνας», δηλαδή) ο ιδανικός καθαρός κατώτατος μισθός έπρεπε, σήμερα, να κυμαίνεται ανάμεσα στα 1.200 – 1.400 € καθαρά τον μήνα (περίπου 1.550 – 1.800 € μικτά)»…
Σήμερα, μιλάμε, εν έτει 2025! Κι ας είναι το «σήμερα», ελέω Μητσοτάκη, 60 χρόνια πριν, στην εποχή του «Περάστε την πρώτη του μηνός». Με τη διαφορά ότι σήμερα δεν υπάρχουν ούτε τεφτέρια, ούτε γραμμάτια. Μόνο άδεια πορτοφόλια και e-banking με μηδενικά υπόλοιπα υπάρχουν κάθε που φτάνει 10, 15, 20 του μηνός…
Τέλος, σαν καλός… πρωθυπουργός, ο φίλος μου ο ‘GPT’ συμπεραίνει ότι «το σύνολο των βασικών μηνιαίων εξόδων ενός νέου εργαζόμενου (π.χ. 25–35 ετών), χωρίς παιδιά, που ζει μόνος ή συγκατοικεί κυμαίνονται μεταξύ 900–1.300 €». Και ότι «για να καλυφθούν τα παραπάνω έξοδα και να μένει και ένα περιθώριο ασφάλειας (σ. σ: για να «βγαίνει ο μήνας», δηλαδή) ο ιδανικός καθαρός κατώτατος μισθός έπρεπε, σήμερα, να κυμαίνεται ανάμεσα στα 1.200 – 1.400 € καθαρά τον μήνα (περίπου 1.550 – 1.800 € μικτά)»…
Σήμερα, μιλάμε, εν έτει 2025! Κι ας είναι το «σήμερα», ελέω Μητσοτάκη, 60 χρόνια πριν, στην εποχή του «Περάστε την πρώτη του μηνός». Με τη διαφορά ότι σήμερα δεν υπάρχουν ούτε τεφτέρια, ούτε γραμμάτια. Μόνο άδεια πορτοφόλια και e-banking με μηδενικά υπόλοιπα υπάρχουν κάθε που φτάνει 10, 15, 20 του μηνός…
- το κείμενο του Ν. Τσαγκρή είναι από το μπλογκ "Τα Ρέστα"
