Συμπληρώνονται φέτος 29 χρόνια από τον θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου. Τι σημαίνει όμως για έναν νέο άνθρωπο το άκουσμα του ονόματος του; Είναι μήπως ένα βιντεάκι στο Youtube, μια φωνή από κάποιο ένδοξο αλλά μακρινό παρελθόν ή κάποιες viral φράσεις για ένα εύκολο χειροκρότημα σε πολιτικές συγκεντρώσεις; Tι σημαίνει πραγματικά για εμάς που δεν τον γνωρίσαμε, δεν ζήσαμε το ύφος και τα άμεσα αποτελέσματα της διακυβέρνησης του;
Η απάντηση κρύβεται μάλλον στο γεγονός ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν είναι ένα τοτέμ που ανήκει αποκλειστικά και μόνο στην πολιτική μας ιστορία. Είναι για τον καθένα και την καθεμία ξεχωριστά ένα προσωπικό βίωμα.
Τον βρίσκουμε μπροστά μας στις μεγάλες κοινωνικές μεταρρυθμίσεις που έγιναν όχι απλά συνθήματα αλλά πράξη. Στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, που ήταν η έμπρακτη απόδειξη ότι κάθε πολίτης, ανεξάρτητα από την οικονομική του κατάσταση, έχει δικαίωμα στην περίθαλψη. Στο ΑΣΕΠ και την καθιέρωση της αξιοκρατίας στο Δημόσιο που δεν ήταν μόνο μια μεγάλη διοικητική τομή, αλλά μία πολιτική επιλογή που αμφισβήτησε ανοιχτά το πελατειακό κράτος που εξακολουθεί να κρατά την Ελλάδα δέσμια. Τον Ανδρέα τον μαθαίνουμε από τις διηγήσεις των απλών ανθρώπων, για το πώς ένωσε τους Έλληνες, πώς έδιωξε το φόβο των πολλών και ξαναέδωσε στον κόσμο αυτά που κάποτε δεν ήταν δεδομένα. Την ελευθερία, την αξιοπρέπεια και τη συμφιλίωση. Τον φέρνουμε στις κουβέντες μας για τα εθνικά θέματα και τα μεγάλα “αν” της ιστορίας.
Ειδικά σήμερα σε μια εποχή πόλωσης, όπου πολλά από τα δικαιώματα της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας αμφισβητούνται και ο κόσμος αλλάζει, ο Ανδρέας και η σκέψη του είναι πηγή διαρκούς έμπνευσης.
Είναι ο ακαδημαϊκός, ο πολιτικός επαναστάτης, ο ακτιβιστής της δημοκρατίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης που απέδειξε ότι τα πράγματα μπορούν να γίνονται διαφορετικά. Ότι η πολιτική δεν είναι απλά διαχείριση, αλλά δύναμη ανατροπής υπέρ των πολλών.
Άλλωστε, η αιρετή τοπική αυτοδιοίκηση, η μεταρρύθμιση του εργατικού και οικογενειακού δικαίου, η ενίσχυση των δικαιωμάτων των γυναικών και η στήριξη των αδυνάμων, δεν έγιναν από υποχρέωση. Έγιναν από επιλογή. Ήταν πολιτική προτεραιότητα.
Προτεραιότητα που είχε τους πολίτες και την Ελλάδα στο επίκεντρο. Κάτι, που απέδειξε και διεθνώς συνομιλώντας ως ίσο προς ίσο με τους μεγάλους και ισχυρούς. Γιατί πίστευε ότι η Ελλάδα μπορεί να είναι ισότιμος συνομιλητής στον παγκόσμιο χάρτη, και όχι απλώς δορυφόρος.
Για τη δική μας γενιά, τη γενιά του brain drain, που δεν έζησε τα χειροκροτήματα των πλατειών, που δεν άκουσε ζωντανά τις ομιλίες του, ούτε ψήφισε τον ίδιο, η πρόκληση είναι διαφορετική.
Δεν καλούμαστε να τον νοσταλγούμε. Καλούμαστε να τον μεταφράσουμε στο σήμερα. Να πάρουμε το νήμα της σκέψης του και να εκφράσουμε καθαρά τα αιτήματα της εποχής μας: κοινωνική δικαιοσύνη, αξιοκρατία, ισχυρό κοινωνικό κράτος, συμμετοχική δημοκρατία.
Γιατί αυτό ήταν και είναι ο Ανδρέας Παπανδρέου μέσα από τη μυθιστορηματική του ζωή, με τις νίκες, τους αγώνες αλλά και με τα λάθη και τις παραλείψεις του: Μια διαρκής προτροπή να τολμήσουμε, να αμφισβητήσουμε, να φανταστούμε και να χτίσουμε μια Ελλάδα που δεν θα διαχειρίζεται τη φθορά, αλλά θα παράγει προοπτική.
Τριάντα χρόνια μετά, ο Ανδρέας δεν είναι μια φωτογραφία από το παρελθόν. Είναι ένας ηγέτης από το μέλλον που μας καλεί να αγωνιζόμαστε πάντα για μια Ελλάδα χωρίς αποκλεισμούς.
Μανώλης Χριστοδουλάκης (βουλευτής ΠΑΣΟΚ Ανατολικής Αττικής)
ΑΡΘΡΟ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ “ΣΤΟ ΚΑΡΦΙ” ΓΙΑ ΤΑ 29 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ
