Το μυθιστόρημα του Thomas Mullen που «παντρεύει» το νουάρ με ντροπιαστικές πτυχές της αμερικανικής ιστορίας
Darktown εκεί που δε θα ήθελες να βρεθείς αν ήσουν λευκός, ρατσιστής και ζούσες στην Ατλάντα το 1948, λίγο μετά τον πόλεμο.Darktown, αυτή η γειτονιά είναι το σκηνικό για τη συναρπαστική ιστορία που έχει υφάνει ο Thomas Mullen και κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πόλις σε μετάφραση της Χίλντας Παπαδημητρίου.
Οι οκτώ νέγροι αστυνομικοί είναι οι πρώτοι που μπαίνουν στο σώμα. Σε μια αστυνομία που μέχρι πριν λίγα χρόνια είχε στα σπλάχνα της μέλη της Κου Κλουξ Κλαν.
Το γεγονός ότι έβαλαν τη στολή δεν τους κάνει «κανονικούς» αστυνομικούς. Δεν έχουν περιπολικό, δεν μπορούν να μπουν στα κεντρικά της αστυνομίας, δεν έχουν βοήθεια από πουθενά, δεν επιτρέπεται αν φοράνε τη στολή τους πριν τη βάρδιά τους και φυσικά δεν τίθεται θέμα να συλλάβουν λευκό. Ζουν την παράνοια να τους μισούν οι λευκοί αλλά και να τους βλέπουν με μισό μάτι οι άλλοι μαύροι αφού τους θεωρούν «προδότες» της φυλής τους.
Οι λευκοί αστυνομικοί, οι «παλιοί» πιο ρατσιστές από τους ρατσιστές μπορούν πολύ εύκολα να κάνουν δύσκολη τη ζωή των νέγρων συναδέλφων τους.
Χρησιμοποιώ τη λέξη «νέγρος» όπως ακριβώς χρησιμοποιείται και στο βιβλίο που μας μεταφέρει το κλίμα της εποχής με έναν αριστοτεχνικό τρόπο.
Μια μαύρη νεαρή γυναίκα βρίσκεται δολοφονημένη και πεταμένη σε ένα οικοπεδο-χωματερή. Νωρίτερα οι δύο νέγροι αστυνομικοί, βασικοί ήρωες του βιβλίου, ο Λούσιους Μπογκς και ο Τόμι Σμιθ την είδαν χτυπημένη στο πρόσωπο μέσα στο αυτοκίνητο ενός λευκού που έπεσε σε μια κολωνα φωτισμού.
Παράλληλα με το δίδυμο Μπογκς-Σμιθ στην πλοκή εντάσσεται και το ζευγάρι λευκών αστυνομικών Ντάνλοου και Ρέικς. Απίστευτα ρατσιστής, επίορκος και κάθαρμα ο πρώτος ενώ ο συνεργάτης του δείχνει ότι είναι καθαρός μπάτσος και καθόλου ρατσιστής.
Στην πλοκή μπαίνουν πρώην αστυνομικοί, πολιτικοί, ιδιοκτήτρια οίκου ανοχής κλπ αλλά πέρα από τα πρόσωπα εκείνο που πρωταγωνιστεί σε κάθε σελίδα του βιβλίου είναι η βία και το μίσος για τους μαύρους από τους λευκούς.
Ο συγγραφέας μας μεταφέρει σε ένα σκηνικό τρόμου που το είδαμε στην καλύτερη κινηματογραφική εκδοχή του – ως κλίμα εννοώ – στην ταινία «Ο Μισσισιπής καίγεται» (σκηνοθεσία Άλαν Πάρκερ, 1988).
Σήμερα που η Αμερική υπό την επικίνδυνα αλλοπρόσαλλη μπακέτα του Τραμπ, αλλά και ο υπόλοιπος πλανήτης κάνει στροφή στη συντήρηση οι περιγραφές του Mullen για τον τρόμο που βίωναν οι μαύροι συγκλονίζουν κάθε σκεπτόμενο και σε εγρήγορση αναγνώστη.
Διάβαζα το βιβλίο και από τη μια θαύμαζα το ύφος του συγγραφέα κι από την άλλη σφιγγόταν το στομάχι μου από τα αποτρόπαια εγκλήματα εις βάρος των μαύρων. Εγκλήματα που φυσικά έμεναν ατιμώρητα.
Το κλίμα φόβου των μαύρων στη μανία των λευκών ρατσιστών/εν δυνάμει δολοφόνων αλλά και το κλίμα της αντίδρασης που είχε αρχίσει σιγά-σιγά να καλλιεργείται αποδίδεται από τον συγγραφέα με έναν εξαιρετικό τρόπο.
Το μυθιστόρημα είναι ένα κλασικό νουάρ, με καταιγιστικό ρυθμό, με ροή και μια ειλικρίνεια πέρα από «κανόνες» δημιουργικής γραφής (που συχνά αποστεώνουν ωραίες ιστορίες). Έχει χαρακτήρες πλήρεις, ολοζώντανους που ξεπερνάνε το τυπωμένο χαρτί και τους βλέπεις μπροστά σου είτε να ξεχειλίζουν από μίσος, είτε να ντρέπονται, είτε να εξεγείρονται.
Η Χίλντα Παπαδημητρίου, που λατρεύει το αμερικάνικο κλασικό νουάρ, με τη μετάφρασή της έχει συμβάλλει στην αναγνωστική μας απόλαυση αφού έχει μεταφέρει τη σκοτεινιά τόσο του τοπίου όσο και των χαρακτήρων – των κακών – αλλά και όλη την συναισθηματική μεταστροφή των θετικών ηρώων του έργου που αποφασίζουν να κάνουν το σωστό αψηφώντας νόρμες, κανόνες και απειλές.
Το Darktown του Thomas Mullen είναι το βιβλίο που πρέπει να διαβάσει κάθε λάτρης του κλασικού νουάρ. Ατμόσφαιρα, ήρωες, ανατροπές και δράση που καθηλώνουν σε κάθε σελίδα! Ο συνδυασμός της δράσης με εκείνη την ντροπή για τον ανθρώπινο πολιτισμό εποχή του άκρατου ρατσισμού στην Αμερική κάνουν το βιβλίο σπουδαίο.
Απολαύστε το είτε στις διακοπές είτε στο άστυ! Δε χρειάζεστε «άλλοθι» για να το διαβάσετε!
Γιάννης Καφάτος / Viewtag
