Πώς μπορεί ένα διαμάντι όπως το έργο του Παύλου Μάτεσι, «Η μητέρα του σκύλου» να γίνει ακόμη πιο λαμπερό και να φτάσει σε ανθρώπους που ίσως δεν εχουν ανοίξει βιβλίο στη ζωή τους;Το θεατρικό έργο που υπογράφουν ο Κώστας Γάκης σκηνοθετικά και η Υρώ Μανέ με την Κατερίνα Γιαννακού που έχουν κάνει τη θεατρική διασκευή, ντυμένο με τις μουσικές και τα τραγούδια του Σταμάτη Κραουνάκη είναι η απάντηση.
Είδα την παράσταση στο κατάμεστο θέατρο Βράχων, στην έναρξη της καλοκαιρινής περιοδείας και στον Βόλο, λίγες εβδομάδες μετά.
Μια παράσταση που μεταφέρει δονήσεις στο κοινό που γέμισε και τα δύο θέατρα.
Ο σπαραγμός ερωτοτροπεί με εκείνο το πικρό χιούμορ που μόνο κάποιο άτομο με βαθιά αυτογνωσία μπορεί να αποδώσει. Το παραλήρημα της Ραραούς μπερδεύεται με την πραγματικότητα. Το έργο είναι γεμάτο αλήθειες ακόμη κι όταν «μιλάει» για «παραμύθια» που δεν είναι ψέματα όπως λέει και το τραγούδι του Παύλου Παυλίδη.
Η Ραραού στον παραληρηματικό της μονόλογο στο δωμάτιο μιας ψυχιατρικής κλινικής ανοίγει στον θεατή ένα τεράστιο παράθυρο από το οποίο παρελαύνει η νεότερη ελληνική ιστορία.
Η προσωπική της ιστορία αποδίδει τη συνολική κοινωνικοπολιτική ταυτότητα της Ελλάδας.
Φυσικά η αξία του κειμένου είναι ακριβώς αυτή η «κλασική» διάσταση. Θα μπορούσε να έχει γραφτεί χθες από έναν οξυδερκή ευαίσθητο μάστορα της καταγραφής της ανθρώπινη ύπαρξης.
Η Υρώ Μανέ απογυμνώνεται μπροστά στον θεατή και μας αποδίδει μια μεστή και μοναδική ερμηνεία που πιστεύω ότι θα μείνει στο συλλογικό θεατρικό υποσυνείδητο ως μια από τις κορυφαίες των τελευταίων ετών.
Το «αστείο» και το τραγικό, η οδύνη, το μπρίο, ο σπαραγμός, το ουρλιαχτό και τα τραγούδια που ερμηνεύει συνοδεία ορχήστρας όλα είναι τόσο εσωτερικά δουλεμένα που βγαίνουν αβίαστα και οδηγούν τον θεατή στον λαβύρινθο των αναμνήσεων και των φαντασιώσεων που έχει ως ηρωίδα. Το «μπράβο» που φώναζαν οι θεατές τόσο στο Θέατρο Βράχων όσο και στο Δημοτικό θέατρο Μελίνα Μερκούρη του Βόλου είναι λίγο για να περιγράψει τη διάθεση του κοινού έφευγε από το θέατρο.
Σπύρος Μπιμπίλας, Παναγιώτης Μπουγιούρης, Τάνια Τρύπη, Νίκος Ορφανός, Μαριαλένα Ροζάκη, Γιάννης Βασιλώττος, Νικόλ Δημητρακοπούλου, Ειρήνη Θεοδωράκη, Νατάσα – Φαίη Κοσμίδου, Στράτος Νταλαμάγκος, Γιώργης Παρταλίδης.
Τους αναφέρω όλους μαζί γιατί οι άψογες ερμηνείες τους λειτουργούσαν σαν ένας χορός μιας τραγωδίας που δεν είναι και τόσο αρχαίας, σίγουρα όμως κρύβει μέσα της αρχέγονα αισθήματα και συναισθήματα.
Η Υρώ Μανέ κυριαρχεί αλλά το μέτρο με το οποίο ερμηνεύει δεν «καταπίνει» το θίασο. Αντιθέτως νομίζω ότι αναδεικνύει κάθε «χορικό», έτσι όπως έχει στηθεί η παράσταση. Οι ηθοποιοί που έρχονται να «ζωντανέψουν» πραγματικές ή φανταστικές αναμνήσεις δίνουν έναν ορμητικό ρυθμό στην παράσταση που πιστεύω ότι πρέπει να δείτε καθώς η περιοδεία συνεχίζεται σε όλη την Ελλάδα (στο τέλος αναλυτικά το πρόγραμμα των παραστάσεων).
Η παρουσία των μουσικών επί σκηνής (Δημήτρης Κίκλης, Γρηγόρης Λάζογλου, Γιάννης Αλαγιάννης) συμβάλλουν στην δημιουργία ενός ακόμη, άυλου, «χαρακτήρα» του έργου. Ο Σταμάτης Κραουνάκης έχει καταφέρει να συμπεριλάβει τον πόνο και το «ώπα», τον σπαραγμό και το όνειρο, την «κραυγή» ενός φελινικού «παλιάτσου» στα τραγούδια του έργου δίνοντας στη μουσική του υπόσταση ενός ακόμη «ρόλου» που βοηθάει το κοινό να μεταβολίσει πιο εύκολα την αγριάδα που κρύβει τελικά μέσα του το συγκλονιστικό αυτό κείμενο.
Είμαι πολύ τυχερός που είδα και ξαναείδα αυτή την παράσταση!
Γιάννης Καφάτος / Viewtag
Πρόγραμμα περιοδείας – Πού θα παιχτεί «Η μητέρα του σκύλου»
Κλικ εδώ για info/εισιτήρια
31/7 Θεσσαλονίκη
2/8 Μουδανιά
3/8 Γιάννενα
4/8 Νεμέα
5/6 Πάτρα
6/8 Καβάσιλα
7/8 Αίγιο
31/8 Πειραιάς – Βεάκειο Θέατρο
2/9 Καλαμάτα
- Λίγα λόγια για το βιβλίο: Η μητέρα του σκύλου – Παύλος Μάτεσις (Εκδόσεις Καστανιώτη)
Γελώντας, περιγελάει τον εαυτό της και μας ξεγελάει για να μην την περιγελάσουμε εμείς. Με τη ζωή της υπερασπίζει μια άλλη γυναίκα, τιμωρημένη, που αρνείται να αμυνθεί: τη μητέρα της. Στη διαδρομή της αυτή (τη ζωή της ολόκληρη), από προπολεμικά ως τις μέρες μας, γνωρίζει την Κατοχή, την προσφυγιά στην πρωτεύουσα, την επαιτεία, μεταμφιέζει τον εαυτό της και τη ζωή της. Δεν θα καταλάβει ποτέ ότι, υπερασπίζοντας τη μητέρα της, συντροφεύει τη μόνιμα ταπεινωμένη πατρίδα της, μέσα στην οποία ζει εξόριστη λέγοντας αστειάκια. Ορισμένοι ίσως και να νομίσουν πως συμβολίζει τη χώρα της (χώρα τους), επειδή αμφότερες έχουν υποστεί συγγενείς εξευτελισμούς, έχουν συγγενές μη-μέλλον και ευθυμολογούν. Για να μη γίνει στόχος σκοποβολής, θα σμικρύνει και θα γελοιοποιήσει τον εαυτό της. Θα προετοιμαστεί για τραυματισμούς, αυτοτραυματιζόμενη προληπτικώς καθημερινά. Όμως κανείς δεν θα τη λιθοβολήσει. Επειδή κανείς δεν πήρε είδηση την ύπαρξή της. Και επειδή δεν έχει κανέναν δικό της άνθρωπο (την εγκαταλείπει ακόμη και ο συγγραφέας του βιβλίου αυτού), η γυναίκα βρίσκει καταφύγιο στον αναγνώστη του βιβλίου για συντροφιά και παρηγόρηση. Διότι κανείς δεν μπορεί να εξηγήσει ένα βιβλίο. Ούτε ο συγγραφέας του. Όλοι όμως μπορούν να το διαβάσουν.
Η μητέρα του σκύλου εκδόθηκε πρώτη φορά το 1990 και έκτοτε συγκινεί όχι μόνο το ελληνικό αναγνωστικό κοινό, αλλά και τους λάτρεις της καλής λογοτεχνίας στο εξωτερικό. Το πολυμεταφρασμένο αριστούργημα του Παύλου Μάτεσι υμνήθηκε από την εγχώρια και παγκόσμια κριτική και συγκαταλέχτηκε από τον λονδρέζικο εκδοτικό οίκο Quintet Publishing στα 1001 βιβλία της παγκόσμιας λογοτεχνίας που πρέπει να έχει διαβάσει κάποιος μέχρι το τέλος της ζωής του (στον τόμο 1001 Books You Must Read Before You Die).
