Δούλευα ακόμη στην “Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία”, έγραφα τις σελίδες για τα media, όταν έσκασε μύτη η έρευνα από Αυστραλία μεριά. Μια μελέτη δια χειρός ενός αμφιβόλου ηθικής και διανοίας τύπου, που ούτε λίγο ούτε πολύ προέβλεπε το τέλος των εφημερίδων στο εγγύς μέλλον και παρέθετε, μάλιστα, και έτος για το φινίτο σε κάθε χώρα.
Για την Ελλάδα, η κρυστάλλινη σφαίρα της Κασσάνδρας έγραφε 2028…
Αυτά πριν από καμιά εικοσαριά χρόνια και τότε τον διάβαζα τον μερακλή και γελούσα.
Δεν γελάω πια κι ακόμη περισσότερο σχεδόν δακρύζω όταν περνάνε από μπροστά μου πληροφορίες όπως οι κάτωθι:
- “Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ οι απώλειες των εφημερίδων έφθασαν πέρυσι τα 3.489.116 φύλλα, σημειώνοντας ποσοστιαία μείωση 12,4% στις συνολικές πωλήσεις, σε σχέση με το 2023.
- Μείωση κατά 10,2% είχε καταγραφεί στις συνολικές πωλήσεις των εφημερίδων, και κατά την αντίστοιχη σύγκριση του 2023 με το 2022.
- Ειδικότερα, η μείωση ήταν κατά 12,9% στις πολιτικές, κατά 13,8% στις οικονομικές, κατά 9,3% στις αθλητικές και κατά 29,2% στις λοιπές.
- Παράλληλα, το 2024 σε σχέση με το 2023 παρατηρείται μείωση κατά 14,9% στις συνολικές πωλήσεις των περιοδικών, τα οποία απώλεσαν 1.849.619 τεύχη”.
Πρώτη στη σειρά η αφραγκία, που βασανίζει Έλληνες και Ελληνίδες. Με τις τιμές του σούπερ μάρκετ, τους λογαριασμούς της ενέργειας και τα νοίκια στα ύψη, από κάπου πρέπει να κόψεις για να επιβιώσεις.
Απ’ τα “βασικά” δεν γίνεται, θ’ αρρωστήσεις και θα σε περιλάβει ο Άδωνις άρα τις “πολυτέλειες” θα λιμάρεις.
Και γιατί να μην κόψεις την εφημερίδα, που θα σου κοστίσει σε μηνιαία βάση κάνα σαραντάρι ευρώ, αφού με τα ίδια πάνω κάτω λεφτά πληρώνεις ίντερνετ και έχεις όλη την ειδησεογραφία στο φρη;
Νταξ, με διαφημίσεις που συχνά πυκνά σπάνε νεύρα και μαλακά μόρια, αλλά κάπως πρέπει να ζήσουν οι ιστοσελίδες τώρα που καλομάθατε στο τζαμπατζιλίκι. Δε γίνεται αλλιώς…
Δεύτερος και εξίσου βασικός λόγος; Η πανδημία!
Ε ναι παιδιά, όπως όλοι και όλες απ’ το κύκλωμα των ΜΜΕ γνωρίζουμε πολύ καλά, η εφημερίδα είναι συνήθεια.
Και συμπληρώνει το τελετουργικό της καθημερινότητάς σου, της ζωής σου, της ύπαρξής σου της ίδιας.
Άπαξ, λοιπόν, και διαταραχθεί η συγκεκριμένη ισορροπία, αρχίζεις και χάνεις κρίκους από την αλυσίδα.
Ιδίως αυτούς που μπορούν να αντικατασταθούν με μεγαλύτερη ευκολία, όπως οι εφημερίδες.
Δε βγαίνεις μια να τις αγοράσεις, δεν βγαίνεις δυο, δε βγαίνεις τρεις και πέντε, κολλάς εντελώς στις μικρές και πολύ μικρές οθόνες, αντίο χαρτί…
Οπότε φτάσαμε ως εδώ και μπαίνεις στο μετρό, βγαίνεις στο δρόμο, κάθεσαι για καφέ και εφημερίδες διαβάζουν μόνο κάτι υπερήλικες κι ο ρεπόρτερ Ξανθάκης!
Έχω τους λόγους μου παιδιά, δεν είναι μόνο το βέκια σκουόλα.
Επιμένω στη χάρτινη πληροφόρηση, γιατί γνωρίζω πολύ καλά ότι μπορεί να μη διαθέτει την αμεσότητα της ηλεκτρονικής αλλά σε μερικά πράγματα παραμένει αξεπέραστη.
Δοκιμάστε, για παράδειγμα, να διαβάσετε στην οθόνη του κινητού κείμενο μεγαλύτερο από πεντακόσιες λέξεις και άμα δε γίνει το κεφάλι σας κουδούνι, να με φτύσετε.
Δοκιμάστε να αποκρυπτογραφήσετε γράφημα (γράφημα της προκοπής, όχι ζωγραφιά νηπιαγωγείου) στην οθόνη του κινητού και άμα δε στραβολαιμιάσετε, να με μουντζώσετε.
Βάλτε πλάι πλάι ένα συγκλονιστικό πρωτοσέλιδο εφημερίδας (π.χ. αυτό της “δημοκρατίας” για τους 10.000 νεκρούς από τον covid) με μια πρώτη σελίδα ενός σάιτ και πείτε μου αν συγκρίνονται έστω και κατ’ ελάχιστον οι οπτικές εντυπώσεις και τα βάιμπς.
Και πάει λέγοντας…
Στο δια ταύτα, όμως.
Στο δια ταύτα, όπως λέει και ο σημερινός τίτλος, το τέλος των εφημερίδων είναι κοντά.
Ίσως επιβιώσουν δυο τρεις στο χαρτί ως είδος πολυτελείας για τους ματσωμένους και άλλες τόσες στο δίκτυο ως “μπραντ νέημς” που όλο κάτι θα σου θυμίζουν και όλο δεν θα ξέρεις τι.
Όσοι και όσες τις υπηρετήσαμε θα τις θυμόμαστε με αγάπη, οι υπόλοιποι και οι υπόλοιπες θα επισκέπτονται τις διάφορες εκθέσεις για το ένδοξο παρελθόν και θα κρυφοχασμουριούνται.
Κι ο κόσμος θα γίνεται ολοένα και πιο μικρός, ώσπου να καταλήξει τοσοδούλης.
Υ.Γ.: Τα περιοδικά ανθίσταντο μέχρι τα μέσα της περασμένης δεκαετίας λόγω “γκλόσυ” περιεχομένου και τυπώματος και ύστερα τα έστειλε στον αγύριστο το Ίνσταγκραμ. Κάπως σαν τη “άλλη” Μύκονο του Πετράν, ένα πράγμα…
Χρήστος Ξανθάκης
