Εγραφα στις 27/10/2025 ότι «το επιχείρημα περί πολιτικής σταθερότητας που διακινεί το καθεστώς τρώει τα μούτρα του στην πεισματάρα πραγματικότητα και κάποιοι σκέφτονται να επιλέξουν το δεύτερο σκέλος του διλήμματος, δηλαδή το χάος». Λίγες μέρες μετά ήρθε η δημοσκόπηση της εταιρείας Interview, από την οποία προέκυπτε ότι ένα ποσοστό λίγο πάνω από το 40% προτιμά το χάος.
Πρέπει να πάρουμε τοις μετρητοίς αυτό το εύρημα; Οντως, πολλοί πολίτες θέλουν το χάος; Το πιστεύουν σοβαρά ή απλώς καλαμπουρίζουν, ξέροντας ότι πρόκειται για μέτρηση και όχι για εκλογές; Αλλο το χάος στην κάλπη των εταιρειών, άλλο το χάος στις εθνικές κάλπες. Πώς αντιλαμβάνονται το χάος; Μια περίοδο με ανασφάλεια και κινδύνους; Ακυβερνησία διαρκείας; Ταραχές στους δρόμους και στις πλατείες; Πολλές κυβερνήσεις με μικρό βίο; Μήπως εκείνο το χάος που είχε στο μυαλό του ο «Μεγάλος Τιμονιέρης Μάο» όταν έλεγε «μεγάλη αναταραχή, ωραία κατάσταση»; Κομμουνιστικό τούτο και επαναστατικό και θα θυμώσουν οι επίγονοι των δωσίλογων και των μαυραγοριτών, που έσκασαν μύτη εσχάτως και θυμήθηκαν τα αλήστου μνήμης διαβόητα διλήμματα που έριχνε στην κυκλοφορία η Δεξιά (με κοστούμι ή με στολή) περί πατριωτών και μιασμάτων, περί εθνικοφρόνων και ανθελλήνων.
Μήπως όμως έχει βάση; Πράγματι, πολλοί ψηφοφόροι, απογοητευμένοι απ’ αυτό που συμβαίνει στην πολιτική ζωή, φλερτάρουν με μηδενιστικές «λύσεις»; Γιατί να μη σκέφτεται έτσι ένα μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων; Δεν πρόκειται για ξαφνικό φαινόμενο. Κακώς αιφνιδιαζόμαστε. Τα μηνύματα έρχονταν βροχή αλλά εμείς κρατούσαμε ομπρέλα. Τι λένε σε σταθερή βάση οι πολίτες εδώ και αρκετό καιρό; Οτι δεν εμπιστεύονται την κυβέρνηση, τη Βουλή, τα κόμματα, τη Δικαιοσύνη, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Λένε ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά, ότι η χώρα βαδίζει σε λάθος κατεύθυνση, ότι δεν τα βγάζουν πέρα. Υποστηρίζουν το πολύ επικίνδυνο, άδικο και ισοπεδωτικό ότι όλοι οι πολιτικοί είναι ίδιοι, δηλώνουν απαισιόδοξοι, θυμωμένοι και κάμποσοι απελπισμένοι. Προέρχονται απ’ όλες τις παρατάξεις.
Εχει λόγους να είναι ευχαριστημένος ένας ψηφοφόρος της Νέας Δημοκρατίας; Με τις πολύ κακές επιδόσεις της κυβέρνησης σε όλα τα επίπεδα (ακρίβεια, διαφθορά, σκάνδαλα), μόνο οι βολεμένοι και οι πολύ φανατικοί. Οι βολεμένοι γιατί γλείφουν το χέρι τους που το έχουν βουτήξει στο μέλι μέχρι τον αγκώνα, οι πολύ φανατικοί γιατί δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς. Εχουν εκχωρήσει τη συνείδησή τους στις ηγεσίες. Αιχμάλωτοι με τη θέλησή τους. Το κριτικό πνεύμα είναι σαν μυς, όταν δεν ασκείται, ατροφεί. Τέτοιοι χρήσιμοι ηλίθιοι για τις γραφειοκρατίες υπάρχουν σε όλα τα κόμματα.
Εχει λόγους να είναι ευχαριστημένος ένας ψηφοφόρος του ΠΑΣΟΚ; Η κυβέρνηση παραπαίει και το κόμμα του δεν μπορεί να ξεκολλήσει από τα γλίσχρα ποσοστά και να ξαναγίνει μεγάλο κόμμα εξουσίας. Περασμένα μεγαλεία. Εχουν λόγους να είναι ευχαριστημένοι οι ψηφοφόροι των αριστερών κομμάτων και οργανώσεων (δεν αναφέρω τους τίτλους γιατί δεν χωράνε σε μία σελίδα); Πολυδιάσπαση, δίκες προθέσεων, αριστερόμετρα, εμφύλιοι και αποθέωση της μοναχικής πορείας γιατί, όπως λένε, «καλύτερα μόνοι μας στον σωστό δρόμο, παρά μαζί με άλλους στον λάθος δρόμο». Εννοείται ότι σωστός είναι ο δρόμος που ακολουθεί ο καθένας χωριστά και λάθος οι άλλοι δρόμοι. Εξομολογητικός ναρκισσισμός. Καλλιεργούν πάντως με συνέπεια τον μύθο της επικείμενης επανάστασης και μέχρι να έρθει η μεγάλη στιγμή δεν έχουν πρόβλημα να ζουν σε περιβάλλον ήττας.
● Πολλοί πολίτες έχουν ψηφίσει αρκετές φορές με τη λογική του μικρότερου κακού ή έχουν επιλέξει ένα κόμμα όχι με ενθουσιασμό και πάθος, αλλά για να τιμωρήσουν το κόμμα που κυβερνά και τους έχει απογοητεύσει. Και οι δύο εκδοχές, κάποτε μαζικές, σήμερα φαίνεται ότι δεν αποτελούν λύση για τους προβληματισμένους. Γι’ αυτό είναι ψηλά το «κόμμα της αποχής», γι’ αυτό το χάος δεν θεωρείται και τόσο καταστροφικό.
Τάσος Παππάς
Εφημερίδα των Συντακτών (5.11.2025)