Η διαφαινόμενη στρατηγική μετατόπιση του πρώην προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ στον «Δημοκρατικό καπιταλισμό» συνιστά ρήξη με την Αριστερά. Αλλά τι είναι «Αριστερά» σήμερα;
Γράφει ο Νίκος Τσαγκρής
«Δεν είναι Αριστερά ο Τσίπρας» είπε ο πρώην πρόεδρος του Συνασπισμού της Αριστεράς, Αλέκος Αλαβάνος, σχολιάζοντας σε τηλεοπτικό δίκτυο την πολιτική επικαιρότητα των ημερών. Λες και η Αριστερά – αυτό που αποκαλούμε «Αριστερά» σήμερα, εν πάση περιπτώσει – προσωποποιείται. Λες και αυτό που λέμε «Αριστερά» είναι κάτι που, στο παρελθόν, ορίστηκε απ’ τον ίδιο, κι έκτοτε ισχύει ο ορισμός του στο διηνεκές, ανεξαρτήτως τόπου και χρόνου…«Και τι είναι Αριστερά σήμερα»;», θα ρωτούσε ο καλός δημοσιογράφος τον κ. Αλαβάνο, δραττόμενος της ευκαιρίας. Κι αμέσως μετά, «Αν όχι ο Τσίπρας, ποιος από τους έξι – ζωή… να ‘χουν – προέδρους των κομμάτων της λεγόμενης «κεντροαριστερής» αντιπολίτευσης (Ανδρουλάκης, Κωνσταντοπούλου, Φάμελλος, Κασσελάκης, Βαρουφάκης, Χαρίτσης, με… δημοσκοπική σειρά) είναι… Αριστερά;», θα ρωτούσε∙ με την ελπίδα, αν μη τι άλλο, να αλιεύσει… εμπορεύσιμο δημοσιογραφικό υλικό…
«Αστεία πράγματα» θα μου πείτε: στην πρώτη ερώτηση («και τι είναι Αριστερά σήμερα;»), κανένας σύγχρονος, νυν ή τέως, ηγέτης κοινοβουλευτικού κόμματος της Αριστεράς με εξουσιαστικές – κυβερνητικές βλέψεις δεν θα απαντούσε με σαφήνεια. Και αυτό, διότι η απάντησή του θα ‘πρεπε να είναι πολιτικά και, κυρίως, κυβερνητικά βιώσιμη, εντός του ευρωπαϊκού πολιτικοοικονομικού συστήματος – εντός του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος, εν γένει – και ταυτόχρονα συμβατή με τις ιδέες και της αρχές της παραδοσιακής, μετά – κομμουνιστικής Αριστεράς. Τις οποίες οι πέντε – ζωή να ‘χουν – πρόεδροι των σημερινών κομμάτων της λεγόμενης «αριστερής αντιπολίτευσης» (Κωνσταντοπούλου, Φάμελλος, Κασσελάκης, Βαρουφάκης, Χαρίτσης) υποδύονται ότι εκφράζουν και υπηρετούν.
Το ίδιο, φυσικά, κι ακόμα περισσότερο ίσως, ισχύει και για τον επιστρέφοντα δυνητικό αρχηγό νέου κόμματος με εξουσιαστικές βλέψεις Αλέξη Τσίπρα. Ο οποίος, ενώ απ’ τη μια εξακολουθεί να υποδύεται το… ηθικό πλεονέκτημα της σύγχρονης Αριστεράς ρητορεύοντας ότι «αριστερές πολιτικές είναι αυτές που αλλάζουν μια χώρα στην κατεύθυνση της κοινωνικής δικαιοσύνης και της ευημερίας των πολλών», από την άλλη μας καλεί να αγωνιστούμε… όχι για έναν δημοκρατικό σοσιαλισμό αλλά… «για έναν δημοκρατικό καπιταλισμό»!..
«Εμπρός για έναν καπιταλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο», θα σάρκαζε ο αξέχαστος Λεωνίδας Κύρκος, αυτό το… έσχατο στρατηγικό εύρημα (σ. σ: τον «δημοκρατικό καπιταλισμό») του επιστρέφοντος, με… κυβερνητική φόρα, στο πολιτικό προσκήνιο Αλέξη Τσίπρα. Με φυσική συνέπεια το εν λόγω εύρημα να προσλαμβάνεται απ’ τους αναλυτές και ως «η μόνη στρατηγικού (επομένως ταυτοτικού, φυσιογνωμικού) χαρακτήρα αναφορά για το πολιτικό εγχείρημα (σ. σ: το νέο κόμμα δηλαδή) που προετοιμάζει»...
Σε ένα εξαιρετικά διαφωτιστικό άρθρο του για τον όρο «δημοκρατικός καπιταλισμός» στην Εφημερίδα των Συντακτών, o Πάνος Κοσμάς μας ενημερώνει ότι «ο όρος δεν είναι προφανώς έμπνευση του Αλέξη Τσίπρα – άλλοι τον επανεισήγαγαν πριν από αυτόν»…. «Δεν είναι επίσης ένας νέος όρος», προσθέτει, «καθώς έχει και παλαιότερη… σταδιοδρομία: Ως όρος υπήρχε από τις αρχές του 20ού αιώνα, απέκτησε όμως διεθνή εμβέλεια στη διεθνή ιδεολογική διαπάλη όταν διανοητές του φιλελεύθερου καπιταλισμού βρήκαν ευήκοα ώτα σε πολιτικούς κύκλους του αμερικανικού ιμπεριαλισμού κατά την ύστερη περίοδο του Ψυχρού Πολέμου»…
Στη συνέχεια, ο Π.Κ. μας πληροφορεί μεταξύ άλλων ότι σύμφωνα με τους βασικούς εκφραστές του, «τα τρία βασικά συστατικά του “δημοκρατικού καπιταλισμού” είναι η ελεύθερη οικονομία της αγοράς, η πολιτική δημοκρατία, και η ηθική-πολιτισμική τάξη βασισμένη στην ελευθερία και την ευθύνη», και ότι «στην πρόσφατη επανεμφάνισή του, ο όρος χρησιμοποιείται στο εσωτερικό των ΗΠΑ, αλλά και διεθνώς σε κριτικές προς τον Τραμπ και τις πολιτικές του»…
Εκτιμά, τέλος, ότι στις συστημικές οικονομικές και γεωπολιτικές συνθήκες του παρόντος «ο δημοκρατικός καπιταλισμός είναι αυταπάτη» (σ. σ: «μια ακόμα αυταπάτη του Τσίπρα;», διερωτάται ο αναγνώστης σ’ αυτό το σημείο) και ότι «η στρατηγική μετατόπιση σε αυτόν τον στόχο συνιστά ρήξη με την Αριστερά»…
«Και τι είναι Αριστερά σήμερα;», επανέρχεται αμείλικτο το αρχικό μας ερώτημα: «Αριστερά είναι ό,τι κάθε στιγμή θεωρείται ως τέτοια από τους συγχρόνους της», υποστηρίζει ο Ζακ Ζυλιάρ* στο βιβλίο του «Οι Αριστερές στη Γαλλία». Και, αν συμφωνήσουμε μ’ αυτόν τον «αφ’ ορισμό» (προσωπικά, συμφωνώ απολύτως), αυτή τη στιγμή οφείλουμε να θεωρήσουμε ως… τέτοια (σ.σ.: ως Αριστερά) τον κατακερματισμένο ΣΥΡΙΖΑ και τους πέντε – ζωή να ‘χουν – πρόεδρους των πέντε κομμάτων της (Κωνσταντοπούλου, Φάμελλος, Κασσελάκης, Βαρουφάκης, Χαρίτσης) που υποδύονται ότι την εκφράζουν και την υπηρετούν.
Αν εσείς τώρα θέλετε να προσθέσετε σ’ αυτούς και τον επιστρέφοντα Τσίπρα του… «Δημοκρατικού καπιταλισμού», καμιά αντίρρηση: Δημοκρατικό σας δικαίωμα…
