Τρίτη 16 Μαΐου 2023

Έχασε τη δουλειά του κανένας δημοσκόπος;


Οι Τούρκοι δημοσκόποι απέτυχαν να προβλέψουν το αποτέλεσμα των εκλογών της περασμένης Κυριακής. Όπως οι Έλληνες το 2015 με το «Όχι» (και όχι μόνο). Όπως οι Βρετανοί με το Brexit. Όπως οι Αμερικανοί με τον Τραμπ, όταν έβλεπαν άνετη νίκη της Χίλαρι που τελικά καταποντίστηκε. Όπως οι Κύπριοι που στις τελευταίες προεδρικές εκλογές απέτυχαν να προβλέψουν τον δεύτερο που μπήκε, ανέλπιστα, στον β΄ γύρο. Όπως πολλοί άλλοι σε πολλές άλλες χώρες. Αλλά ουδείς δημοσκόπος έμεινε άνεργος. Μετά την αποτυχία προσπαθούν να εξηγήσουν τους λόγους της παρέκκλισης του αποτελέσματος από την πρόβλεψη και πάνε για άλλα…
Όλα αυτά δεν σημαίνουν το τέλος των δημοσκοπήσεων. Οι οποίες παραμένουν, παραγγέλλονται, διαφημίζονται, ανακοινώνονται και διαβάζονται. Με μια λέξη: καταναλώνονται!

Προφανώς κάτι φταίει. Μπορεί το κοινό και η κρυψίνοιά του. Μπορεί οι ψηφοφόροι που θέλουν να κάνουν πλάκα. Μπορεί οι ίδιοι οι δημοσκόποι που, όπως έχει πει ένας Αμερικανός καθηγητής πολιτικών επιστημών, αποφεύγουν να απευθυνθούν σε ορισμένα κοινωνικά στρώματα που είναι δύσπιστα απέναντι στην πολιτική, στα μίντια και στους ίδιους τους δημοσκόπους.

Γενικά η ερευνητική προσέγγιση των «θέλω» του κοινού είναι πολύ δύσκολη –και όχι μόνο για τις εκλογικές δημοσκοπήσεις. Παράδειγμα οι έρευνες αγοράς που δεν οδηγούν πάντα σε σωστές κατευθύνσεις. Ξέρουμε, στα καθ’ ημάς, εφημερίδες που απευθύνθηκαν σε εταιρείες για να μάθουν τι θέλει το κοινό τους, τι του λείπει, τι το καλύπτει και τι όχι. Έβαλαν στον δρόμο τους προς τον στόχο τα δεδομένα της έρευνας και βρήκαν τοίχο –συντριβή!

Λένε πως μια δημοσκόπηση είναι η φωτογραφία της στιγμής, αλλά δεν μας λένε γιατί αυτή η φωτογραφία βγαίνει τόσο συχνά καμένη.

Η δημοσκόπηση, σε μια απλή επεξήγηση, είναι η κουταλιά που παίρνουμε από τη σούπα όσο βράζει για να δούμε πώς είναι στο αλάτι, στη γεύση, στα υλικά. Δεν μπορούμε να φάμε όλη την κατσαρόλα για να ξέρουμε ακριβώς τι συμβαίνει εντός της. Το πώς γίνεται να βγαίνουν τόσο πολλές δημοσκοπήσεις «σούπα», είναι μια άλλη ιστορία. Δυσεξήγητη.