Κυριακή 19 Μαΐου 2019

Το Game of Τhrones ως τηλεοπτική αποτυχία

Τα τελευταία 8 χρόνια το «Game of thrones» έθεσε τους όρους και τις δυνατότητες της τηλεοπτικής αφήγησης. Περιέγραψε τις τηλεοπτικές δυνατότητες, αναμετρήθηκε με το κινηματογραφικό θέαμα, άλλαξε τους όρους με τους οποίους αντιλαμβανόμαστε την ιδιωτική θέαση. Ταυτόχρονα, κατάφερε να ξεπεράσει τα στενά όρια του..
τηλεοπτικού προϊόντος, κέρδισε τον σεβασμό σοβαρών κριτικών και ευτύχησε σε μια σειρά από σοβαρές αναλύσεις.
Ολα αυτά βέβαια άρχισαν να καταρρέουν στις τελευταίες σεζόν και πιο χαρακτηριστικά στην όγδοη σεζόν, η οποία προβάλλεται ακριβώς τώρα, με το τελευταίο επεισόδιο της σειράς να προβάλλεται στις 19 Μαΐου. Καθώς η ιστορία οδεύει προς το τέλος, η απογοήτευση των οπαδών γίνεται μίσος, τα αρνητικά σχόλια ψόγος και ο ενθουσιασμός των πρώτων σεζόν ξεθυμαίνει πίσω από το τίποτα στο οποίο αυτές καταλήγουν.
Η απογοήτευση αυτή μοιάζει να ξεπερνάει κάθε προηγούμενο, ακόμα και το παράδειγμα προς αποφυγήν κάθε τηλεοπτικής προσπάθειας που ακούει στο όνομα «Lost».
Ανακολουθίες, σεναριακά κενά, σαχλές καταλήξεις, ο φετιχισμός της ανατροπής και της έκπληξης εις βάρος της ουσίας, γελοίες αναπτύξεις χαρακτήρων, τέρψη των οπαδών της σειράς με τρόπο που δεν βγάζει κανένα αφηγηματικό νόημα. Αυτές είναι μόνο μερικές από τις κατηγορίες που προσάπτουν οι κριτικοί και οι θεατές στο ανεκδιήγητο δίδυμο της σειράς, τους δημιουργούς David Benioff και D.B. Weiss.
Πώς όμως φτάσαμε από μια σειρά με ηθική ρευστότητα, σύνθετα πολιτικά σχήματα, εξαιρετική ανάπτυξη χαρακτήρων, συγκρούσεις και επιλογές με μυθιστορηματικό βάρος σε αυτήν την καρικατούρα;
Ως έναν βαθμό πιστεύω πως η κατάντια του «Game of thrones» στην τελευταία του σεζόν περιγράφει με τον καλύτερο τρόπο τα προβλήματα που προκύπτουν από την ίδια την τηλεοπτική του φύση.

Από την έκτη σεζόν και μετά η σειρά στηρίζεται σε πρωτότυπο υλικό, καθώς ο George R. R. Martin δεν κατάφερε να ολοκληρώσει τους δύο τελευταίους τόμους που θα έκλειναν τη σειρά των βιβλίων. Ο συγγραφέας αποκάλυψε τη βασική πλοκή, την ανάπτυξη των χαρακτήρων και τα κύρια γεγονότα στους δημιουργούς της σειράς, αφήνοντάς τους να ολοκληρώσουν με τον δικό τους τρόπο την κοινή ιστορία. Και από το σημείο αυτό ξεκίνησε η κατηφόρα.
Ενας από τους λόγους που το «Game of thrones» έφτασε να αποτελεί τη σημαντικότερη σειρά της δεκαετίας και για πολλούς το επόμενο βήμα στην τηλεοπτική αλυσίδα της εξέλιξης είναι το βάθος από το οποίο αντλεί. Από έναν κόσμο κατασκευασμένο στη λεπτομέρειά του, όπου κάθε κομμάτι του εξυπηρετεί κάτι, όπου τα γεγονότα αποσπώνται από την παγκόσμια ιστορία (με την πλειονότητά τους να προέρχονται από τον Πόλεμο των Ρόδων και τον αγγλικό Μεσαίωνα) και επανανοηματοδοτούνται μέσα σε ένα φανταστικό νέο πλαίσιο, οικείο σαν παραμύθι και μακρινό σαν αχαλίνωτη φαντασία.
Τα επεξεργασμένα σημεία με τα οποία ήρθαμε σε επαφή στις 5 πρώτες σεζόν κουβαλούν ταυτόχρονα το βάρος όλων των σελίδων που παραλείπονται. Είναι τα βιβλία αυτά που όρισαν τους χαρακτήρες, τους διαλόγους, καθώς και τον ρυθμό της σειράς. Και ταυτόχρονα αυτά που την εκτίναξαν στο στάτους του πολιτισμικού φαινομένου. Το βάρος και το βάθος έγιναν τηλεοπτική επιφάνεια.
Οι τελευταίες σεζόν ορίστηκαν από τις τηλεοπτικές δεσμεύσεις. Τα χρονοδιαγράμματα, τις απότομες εξελίξεις όπως τις ορίζει ο τηλεοπτικός χρόνος, την προσπάθεια να ικανοποιηθούν στο μέγιστο οι απαιτήσεις του κοινού, τα κλισέ στην εξέλιξη και τους διαλόγους, την απόλυτη περιφρόνηση της καλλιτεχνικής οντότητας της σειράς.
Η αμείλικτη τηλεοπτική πραγματικότητα μετέτρεψε το «Game of thrones» στο αντίθετό του, σε ένα κλισέ τηλεοπτικό προϊόν μεγάλης κλίμακας, χωρίς βάρος αφήγησης, χωρίς νόημα. Το διαφορετικό του μύθου που πρέσβευε η σειρά ορίστηκε ως ο βασικός αντίπαλος της 8ης σεζόν. Και έτσι προσπάθησε με τον πιο άτσαλο τρόπο να ικανοποιήσει ένα κοινό που δεν ήθελε να ικανοποιηθεί (τουλάχιστον όχι με αυτόν τον τρόπο).
Στη σειρά αυτή είδαμε την τηλεοπτική αφήγηση να φτάνει στα όριά της, να αναδιπλώνεται και τελικά να καταλήγει στο (οικονομικά) ασφαλές ξέφωτο της κονσερβοποιημένης σαπουνόπερας. Και τελικά την ήττα του τηλεοπτικού σύμπαντος και των συνθηκών που το ορίζουν απέναντι στην πολυπλοκότητα, το βάθος και την ουσία μιας μυθιστορηματικής σειράς βιβλίων.

Θωμάς Τσαλαπάτης / Εφημερίδα των Συντακτών