Παρασκευή 13 Φεβρουαρίου 2015

Ο Τσίπ(ου)ρας, ο Βαρουξής και το samar

Επ(αγγέλματα) 

Ενθουσιάστηκαν κάμποσοι από την αποκάλυψη ότι το επώνυμο του πρωθυπουργού προέρχεται από εκλεκτά αλκοολούχα τερψιλαρύγγια και το 'ριξαν έξω, πίνοντας ένα ποτηράκι παραπάνω. Ας όψεται ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης που μελέτησε με επιστημοσύνη τα «Οικογενειακά μας ονόματα». Βόρειο φωνηεντισμό χαρακτηρίζει το φαινόμενο να χάνεται στην ομιλία το άτονο «ου» σε περιοχές όπως το Αθαμάνιο Αρτας, κι έτσι ο Τσίπουρας να γίνεται Τσίπρας.
Πολυδιψείς αναγνώστες αξιώνουν να εντρυφήσω και στα επίθετα των υπουργών, αναζητώντας προφανώς αφορμές για περισσότερες κρασοκατανύξεις. Θα τους απογοητεύσω, καθώς με ευγενή.. 
ποτά σχετίζεται μόνον ο Βούτσης. Η λέξη «βυτίον» μετατράπηκε τον μεσαίωνα σε «βυτσίον», ταξίδεψε αργότερα κατά Ιταλία μεριά και επέστρεψε ως «βουτσί»· αντιδάνειο πά' να πει. Σημαίνει ως γνωστόν το βαρέλι, που, σε συνδυασμό με το άδολο και αβλαβές τσιπουράκι, υπόσχεται πληθωρικές σπονδές στον Διόνυσο. Απ' το ίδιο λήμμα παράγονται το Βουτσάς και το Βουτσινάς.
Ισχνούς καρπούς σωρεύουν τα επώνυμα των υπόλοιπων μελών της κυβέρνησης. Τα πατρωνυμικά Αντωνοπούλου, Αποστόλου, Πανούσης, Παρασκευόπουλος, Σταθάκης, Φωτάκης, Φωτίου και Χριστοδουλοπούλου δεν προσφέρονται για υποχθόνιους συνειρμούς. Ο καημένος ο Καμμένος παραπέμπει στο σλαβικό kammen, που σημαίνει πέτρα, εξ ου τα δύο «μι» της γραφής του τα οποία ξενίζουν πολλούς. Αποδείχτηκε, πάντως, όνομα και πράμα· θεμέλιος λίθος του νέου γκουβέρνου.
Θεόρατοι, κι ας μην τους πιάνει το μάτι, φαντάζουν ο Νίκος Κοτζιάς και η Νάντια Βαλαβάνη. Ο πρώτος συνδέεται με το τουρκικό koce, που ερμηνεύεται μεγαλόσωμος, και η δεύτερη με το επίσης τουρκικό balaban, που αποδίδει κάποιον με τεράστιο κεφάλι, τον πελώριο. Συναντάται και ως Μπαλαμπάνη.
Ελπίζουμε να φανούν αντάξιοι τόσο βαρύγδουπων επιθέτων. Ο Φλαμπουράρης, σημειώνεται και σαν Φλαμπουριάρης, συνυφαίνεται με το λατινικό φλάμπουρο. Σημαιοφόρος μεταφράζεται ή κατασκευαστής λαβάρων τα οποία προτίθεται να κρατήσει ψηλά. Παρ' ότι οι κυρίες Κουντουρά και Τσαρουχά εξελέγησαν με τους Ανεξάρτητους Ελληνες χρωστούν τα επώνυμά τους στους εξ ανατολών γείτονες, που λένε kudur και carek τους υποδηματοποιούς.
Ταλαντεύονται τα κιτάπια αντικρίζοντας τον λαμπερό Γιάνη Βαρουφάκη, που ενδεχομένως εξάγεται από το λήμμα barakci της απέναντι όχθης του Αιγαίου και δηλώνει τον επιχρυσωτή. Μπαρουξής ή Βαρουξής αποτελούν συγγενή επώνυμα. Ουδόλως αποκλείεται, όμως, να ονοματοδοτείται από την ιταλική ρίζα baruffa που σημαίνει ανοησία, φλυαρία, μπούρδα και γράφεται με δύο «φι». Ισως γι' αυτό γράφει το βαφτιστικό του με ένα «νι».
Απηχεί τον πολυλογά, τον περιττολόγο και τον καυχηματία το περσικό lafazan, που μολαταύτα δεν ταυτοποιείται στο πρόσωπο του Παναγιώτη Λαφαζάνη. Στο χωριό μου υπάρχει ως οικογενειακό παρατσούκλι κι ένας Κύπριος φίλος επιμένει, όποτε το ακούει, πως σημαίνει και τον ψεύτη. Το Σαμαράς, πάντως, υπονοεί τον σαγματοποιό, άλλως σαμαρτζή, σελοποιό ή σελά, από την τουρκική λεξη samar. Ο τέως πρωθυπουργός εσχάτως έχει μεταβληθεί στο σημαινόμενόν του καθώς τον χτυπούν αλύπητα ακόμα κι οι υφιστάμενοί του στη Νου Δου, μπερδεύοντάς τον με γάιδαρο.
Mετέωρος (Εφσυν)